Het Albanese Constitutionele Hof heeft maandag de weg vrijgemaakt voor de ratificatie van een immigratieovereenkomst tussen Albanië en Italië door te oordelen dat deze niet in strijd is met de grondwet – zo meldt Balkan Insight.
In de overeenkomst, die in november werd ondertekend door de Italiaanse premier Giorgia Meloni en de Albanese premier Edi Rama, staat dat Italië dit voorjaar zal beginnen met het uitzenden van immigranten die in de Middellandse Zee zijn gered naar Albanië. Nadat dertig oppositieafgevaardigden een rechtszaak hadden aangespannen om de overeenkomst ongrondwettig te laten verklaren en de Assemblee te vragen de overeenkomst niet te ratificeren, heeft het Grondwettelijk Hof de mogelijke ratificatie van de overeenkomst tijdelijk tegengehouden.
In tegenstelling tot de impasse in de Rwanda-deal in het VK, zal de overeenkomst tussen Italië en Albanië waarschijnlijk succesvol zijn.
Bezwaren van de oppositie
De oppositie in Albanië beweert dat het protocol bij de overeenkomst de territoriale soevereiniteit van het land schendt, waarbij ze zich beroept op de implementatie van de Italiaanse wet in twee centra voor opvang en onderdak van immigranten. Het Grondwettelijk Hof oordeelde dat het protocol geen territoriale grenzen vastlegt of de territoriale integriteit van de Republiek verandert. De delegatie van de Democratische Partij van de oppositie beweert dat de overeenkomst de mensenrechten schendt en Amnesty International verklaarde de overeenkomst twee dagen na ondertekening illegaal en onuitvoerbaar.
Mensen die door de Italiaanse autoriteiten zijn gered, inclusief degenen die op zoek zijn naar veiligheid in Europa, vallen onder de Italiaanse jurisdictie en kunnen als zodanig niet naar een ander land worden gestuurd totdat hun asielaanvragen en unieke omstandigheden zijn beoordeeld, aldus Elisa De Pieri, een regionale onderzoeker bij Amnesty International.
Wat staat er in de overeenkomst?
Volgens de overeenkomst zal de Italiaanse regering betalen voor de opvang van immigranten die in Albanië zijn gestrand nadat ze in de Middellandse Zee waren gevangen.
Daarnaast staat er dat binnen negentig dagen na de inwerkingtreding van het protocol, Italië 16,5 miljoen euro vooruit zal betalen aan Albanië. In het document staat dat deze middelen zullen worden gebruikt om een reeks servicekosten te dekken.
Bovendien vereist het garantiefonds dat de Italiaanse kant een specifieke lopende rekening opent bij een eersterangsbank.
Het protocol is vijf jaar van kracht en kan met nog eens vijf jaar worden verlengd. Het benadrukt de verantwoordelijkheid van de Italiaanse overheid om de kosten voor huisvesting en gezondheidszorg voor immigranten te dekken. Deze behandelingen moeten in overeenstemming zijn met de internationale wetgeving. Italië zal ziekenhuiszorg, apparatuur en advocaatkosten vergoeden, terwijl Albanië diensten zal aanbieden aan Italiaanse werknemers. In de overeenkomst staat ook dat Albanië het vervoer van immigranten zal beveiligen.
Hoe zijn we hier gekomen?
Volgens de hierboven genoemde overeenkomst zou Italië twee centra in Albanië oprichten, waarvan Giorgia Meloni schatte dat ze uiteindelijk “een totale jaarlijkse stroom van 36.000 mensen” zouden kunnen verwerken.
Italië heeft de jurisdictie over de centra. Dit geeft het volgende aan: “Albanië zal enkele gebieden afstaan,” aldus de Italiaanse premier, waar Italië “twee structuren” zal opzetten voor het beheer van migranten zonder papieren: “Zij zullen in eerste instantie tot 3 000 mensen kunnen opvangen die daar zullen verblijven gedurende de tijd die nodig is om asielaanvragen te verwerken en eventueel met het oog op repatriëring” – voegde Meloni eraan toe.
Volgens de plannen zal Italië een eerste opvang- en screeningscentrum oprichten in de haven van Shëngjin in het noordwesten van Albanië, dat de identificatie- en ontschepingsprocedures zal afhandelen.
In Gjader, ook gelegen in het noordwesten van Albanië, zal een tweede pre-verwijderingscentrum (CPR) worden opgezet voor verdere procedures. Het was de bedoeling dat de centra in de lente van dit jaar open zouden gaan.
Het op deze manier accepteren van de ongewenste aankomsten van Italië is door sommige Albanezen geïnterpreteerd als een daad van dankbaarheid voor de vriendelijkheid van Italië bij het opvangen van duizenden Albanese economische vluchtelingen in de jaren negentig. Bovendien is dit een demonstratie van “Europese waarden”, zoals solidariteit, afkomstig van een kandidaat-lidstaat van de EU. Dit roept echter de vraag op hoe de “Europese waarden” van een lidstaat als Italië zouden worden getoond in de context van de verwerking van asielzoekers offshore.